مروری بر تاثیرات اجلاس هوش مصنوعی پاریس گامی رو به عقب برای ایمنی فناوری

به گزارش وب کنفرانس به نقل از مهر؛ در حالیکه در نشست های پیشین بر لزوم تنظیم مقررات و راهکارهای ایمنی در حوزه هوش مصنوعی تاکید می شد، این دفعه تمرکز اصلی بر بهره برداری حداکثری از فرصت های اقتصادی و فناورانه معطوف بود. این نوشتار کوتاه، با تمرکز بر حوزه سیاست گذاری، به بررسی علل این تغییر رویکرد، روندهای جاری و آینده محتمل آن می پردازد. خیلی از متخصصان بعنوان تحلیلگران این تغییر نگاه، اعتقاد دارند که در مقطع زمانی کنونی، ترکیب سیاستهای حمایتی دولت ها و سرمایه گذاری خارجی می تواند نقشی اساسی در جهت دهی به توسعه هوش مصنوعی داشته باشد. برای نمونه، پیوند میان نهادهای دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی و صنعت، عامل کلیدی در تجاری سازی دستاوردهای علمی و رشد اقتصادی به حساب می آید. افزون بر این، بررسی پیشینه تاریخی در توسعه فناوری های مشابه نشان داده است که همکاری میان دولت ها و بخش خصوصی، اگر به درستی مدیریت شود، می تواند به ایجاد رقابت سالم و شکل گیری بازارهای نوین منجر گردد. این در شرایطی است که از طرفی، غفلت از ابعاد انسانی و اجتماعی، احتمال شکل گیری مقاومت های عمومی را زیاد می کند و امکان دارد روند توسعه را کند یا منحرف سازد. با توجه به رشد سریع هوش مصنوعی در زمینه های گوناگون، آگاهی از این تحولات برای سیاست گذاران، دانشگاهیان و علاقه مندان به حوزه هوش مصنوعی، اهمیتی دوچندان یافته است. مروری بر روندهای برجسته اجلاس اقدام هوش مصنوعی اجلاس پاریس که در امتداد نشست های شاخص پیشین همچون بلچلی پارک در بریتانیا (۲۰۲۳) و سئول (۲۰۲۴) برگزار شد، نمایان گر رقابت فشرده میان کشورها برای دستیابی به برتری در توسعه هوش مصنوعی است. در حالیکه در اجلاس نخست، اولویت بر تدوین مقررات و کاهش ریسک های بالقوه معطوف بود، حالا مقامات ارشد دولتی، بخصوص ایالات متحده بر پویایی بازار و رشد اقتصادی تاکید بیشتری دارند. عدم تفاهم بین المللی بر سر مقررات هم دیگر محور برجسته این رویداد بحساب می آید. در انتها نشست، باآنکه ۶۰ کشور حاضر به امضای بیانیه پایانی در رابطه با توسعه فراگیر و باز هوش مصنوعی شدند، اما امتناع برخی قدرت های کلیدی مانند ایالات متحده و بریتانیا از پشتیبانی از این سند، مبین اختلاف دیدگاه جهانی در نحوه مدیریت هوش مصنوعی است. جِی. دی. وَنس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، با حاضر شدن در این رویداد بین المللی به شکل صریح هرگونه محدودیت گسترده بر شرکتهای فناوری خویش را رد کرد و این رویکرد، چشم انداز شکل گیری یک چارچوب مشترک بین المللی را با چالش مواجه ساخته است. از طرفی و همزمان با برگزاری اجلاس اقدام هوش مصنوعی پاریس، شرکت هایی نظیر اپن ای آی (OpenAI) مدلهای زبانی پیشرفته ای را معرفی کرده اند که قابلیت تولید انواع محتوای متنی و چندرسانه ای و انجام پژوهش در سطح دانشجویان تحصیلات تکمیلی را دارند. این سرعت رشد علمی و صنعتی در حوزه هوش مصنوعی، نگرانی هایی را در رابطه با خطر عقب ماندگی فناوری در صورت اعمال مقررات بازدارنده بوجود آورده است. همین نگرانی باعث شکل گیری تقابلی میان ملاحظات ایمنی و تسریع نوآوری در مقیاس جهانی شده است. از نقطه نظر نهادهایی مانند «Future of Life Institute»، خطرات ذاتی هوش مصنوعی، نظیر امکان فریب کاربران یا تکثیر خودکار مدلها، به حدی جدی است که تداوم و پیش برد مباحث امنیتی را ضروری می سازد. با این وجود، بسیاری از تصمیم گیران ارشد در کوتاه مدت ترجیح می دهند به جای وضع مقررات و محدودیت های سختگیرانه بر تشویق نوآوری و رفع موانع رشد تمرکز کنند. مروری بر تأثیرات اجلاس اقدام هوش مصنوعی پاریس به زعم بسیاری از کارشناسان، مهم ترین خروجی احتمالی اجلاس پاریس، شکل گیری جریان هایی در فضای تصمیم گیری داخلی کشورها محسوب می شود؛ نگاهی که به کاهش مقررات یا آنچه میتوان «تقویت فضای باز» برای کسب وکارهای هوش مصنوعی نامید، منجر خواهد شد. در چنین شرایطی، میتوان نتیجه گرفت که احتمالا برخی دولت ها، برای جذب سرمایه گذاران خارجی، موضع مساعدتر و حمایت گرانه تری در مقابل شرکتهای بزرگ فناوری اتخاذ خواهند کرد. متخصصان اعتقاد دارند که در سطح جهانی، عدم اجماع بر سر «ایمنی» هوش مصنوعی، رقابت میان کشورها را تشدید خواهد نمود. بر همین اساس، هر دولت مایل است با ریسک پذیری بالاتر و وضع حداقل مقررات، سهم بیشتری از بازار جهانی این فناوری نوظهور را در اختیار گیرد. منتقدان مدعی هستند که این وضعیت شاید در کوتاه مدت به شکوفایی اقتصادی برخی مناطق کمک نماید اما در بلندمدت، احتمال بروز عدم اطمینان و حتی بحران های امنیتی را بالا می برد. گویی تأثیرات برگزاری این رویداد بین المللی بر صنایع و کسب و کارها هم چشم گیر و قابل توجه باشد. پیام اصلی اجلاس اقدام هوش مصنوعی پاریس به اکوسیستم استارتاپی و صنایع در رابطه با هوش مصنوعی، کاهش نگرانی از مقررات دست وپاگیر است؛ امری که می تواند موج جدیدی از سرمایه گذاری و راه اندازی کسب وکارهای نوآورانه را بهمراه داشته باشد. با این حال، اگر ابعاد اخلاقی و حقوقی در رابطه با هوش مصنوعی به درستی مدیریت نشود، در آینده امکان دارد واکنش های تند افکار عمومی یا دخالت های ضربتی از جانب دولت ها در دستور کار قرار گیرد. تغییر ریل گذاری در فناوری در نهایت میتوان چنین برآورد کرد که برگزاری اجلاس اقدام هوش مصنوعی در پاریس نشانه ای بارز از تغییر قابل توجه سیاستگذاری فناوری مذکور در سطح جهانی به حساب می آید، به صورتی که تمرکز از دغدغه های ایمنی بسمت توسعه سریع و بهره برداری اقتصادی گرایش یافته است. متخصصان بر این باورند که با اینکه این دیدگاه در کوتاه مدت می تواند به تسریع نوآوری و جذب سرمایه های کلان منجر شود، اما عدم پرداختن کافی به ملاحظات ایمنی، اخلاقی و حقوقی در طولانی مدت می تواند هزینه های گزافی را بر جامعه جهانی تحمیل کند. در واقع، بدون شکل گیری نگاهی هماهنگ میان دولت ها و شرکتهای پیشتاز در زمینهه تعیین خطوط قرمز اخلاقی و ایمنی، امکان دارد جهان با چالش هایی در زمینه حفظ حریم خصوصی، تبعیض الگوریتمی و حتی پایداری اقتصادهای دیجیتال روبه رو شود. از همین رو، کارشناسان پیشنهاد می کنند که ساختارهای ملی و بین المللی در کنار توسعه توانمندی های هوش مصنوعی، تمهیداتی برای کنترل مخاطرات این فناوری فراهم آورند. بعنوان نمونه، ایجاد نهادهای نظارتی مستقل با اختیارات موردنیاز برای ارزیابی و مدیریت ریسک های هوش مصنوعی می تواند توازن میان رشد اقتصادی و تضمین منافع عمومی را حفظ کند. آنها مدعی هستند که در غیر این صورت، تعلل در هماهنگی های جهانی و عدم همگرایی رویکردها، نه تنها مانع از دستیابی به توسعه پایدار هوش مصنوعی می شود، بلکه می تواند به بی اعتمادی عمومی و شکاف های بین المللی عمیق تر هم منجر شود.